Жаттығудың бірінші кезеңінде жеке құрам жерде мұқият және жан-жақты дайындық, түсудің барлық элементтерін пысықтау, әртүрлі тәсілдерді зерделеу және оларды орындау бойынша жаттығу мақсатында арнайы тренажер-мұнара базасында жерүсті дайындығынан өтті.

Жаттығудың екінші кезеңінде өрт сөндіруші-десантшылар МИ-171 тікұшағынан жерге арнайы түсіру құрылғысының (ТБЖ) көмегімен еңістерді орындады. Түсу 10, 20, 30 және 40 метр биіктіктен жүзеге асырылды. Осындай биіктіктен өрт сөндіруші десантшыларға орман өрттерін сөндіру кезінде тікелей жұмыс істеуге тура келеді.

Тікұшақ жерге ағаштардың тәждері мүмкіндік бергендей жақындай алады. Кейбір өрт сөндіруші десантшылардың иығында тікұшақтан 70-тен астам еңіс бар. "Лесной спецназының" тәжірибелік дағдыларын шыңдауды АӨС басшысы С. М. Поляков жүргізді.

Түсіру құрылғысы-адамдар мен жүктерді тікұшақтың қонуы мүмкін болмайтын орман шатырының немесе басқа да табиғи объектінің үстінен ілінген тікұшақтан жұмыс орындарына түсіруге мүмкіндік беретін құрылғы.

Адамдарды және өртке қарсы жүктерді орман өрттеріне жеткізу үшін барабанды үлгідегі (СУБ) алғашқы орман өртін түсіру құрылғысын оларды сөндіру мақсатында ормандарды авиациялық қорғаудың орталық базасының өндірістік-техникалық зертханасы әзірлеген. Ми-4 тікұшағынан алғашқы түсу 1956 жылы жүргізілді.

Бұдан әрі, Ми-8 авиаорманқорғау тікұшақтарын пайдалануға байланысты әзірленді және 1979 жылы роликті типті іске қосу құрылғысы (ТБЖ) енгізілді. Ол десантшы-өрт сөндірушінің тікұшағынан немесе салмағы 100 кг-ға дейінгі жүктен 3 м/с жылдамдықпен автономды түсуге мүмкіндік береді.

Қолданыстағы орман өрті ауданына жер үсті көлігімен жету әрдайым мүмкін емес, ал авиация күштері мен құралдарын жеткізген кезде қауіпсіз қону алаңын таңдау мүмкін емес. Мұндай жағдайларда өрт болған жерге тікұшақтың көмегімен десант түсіру туралы шешім қабылданады. Бақылаушы-ұшқыш ауадан десантшыларды түсіруге жарамды, көлемі ағаштардың ұшар бастарының арасында кемінде 5х5 метр өрт алаңын таңдап алады.

Түсірулерді орындауға шешім қабылдау және түсіру үшін орынды таңдау кезінде шығарушы тікұшақ командирінен "түсуге дайындалуға рұқсат етіңіз"деп сұрайды. "Рұқсат етемін" деген жауап алғаннан кейін өрт сөндіруші десантшыларға "түсуге дайындалу" пәрменін береді және сақтандыру белдігін немесе сақтандырғыш аспалы жүйені киеді. Сақтандыру фалы немесе трос карабині тікұшақтағы күштік торапқа бекітіледі. Тікұшақ осы "құдықтың" үстінен ағаштардың ұшынан кемінде 10 метр биіктікте (бұл ретте жерге дейінгі биіктік 45 метрден аспауы тиіс) ілінеді.

Бақылаушы-ұшқыш есікті ашады және 50 метрлік аса берік (үзілуге 900 кг) бауды тастайды, ол бойынша түсіру ролик құрылғысының көмегімен тікелей тікұшақтан жерге өрт сөндіруші-десантшылар түседі.

Егер бау шығанағы гүлдеп, жерге жетсе, АБЖ бойынша шығарушы тікұшақ командиріне: "Шығанақ тасталды, жерге дейін таратылды, біріншісінің түсуіне рұқсат етіңіз", - деп хабарлайды және "рұқсат етемін" деген жауап алғаннан кейін біріншісіне "түсуге"пәрменін береді.

Бірінші болып топтың аға қызметкері түсуге тиіс, ол түскеннен кейін келесі түсіп келе жатқан десантшыларды сақтандыруға міндетті.

Бірінші десантшы-өрт сөндірушіні түсіргеннен кейін шығарушы АБЖ бойынша тікұшақ командиріне: "біріншісі қонды, екіншісін түсіруге рұқсат етіңіз", - деп баяндайды. Рұқсат алғаннан кейін екінші десантшы-өрт сөндірушіні түсіреді, түсіру біріншісіне ұқсас орындалады.

Өрт сөндіруші десантшыларды түсіру аяқталғаннан кейін шығарушы баудың карабинін сырғадан ағытады және бауды төмен түсіреді. Шығарушы тікұшақтың командиріне АБ бойынша: "түсулер аяқталды, бау түсірілді, есік жабылды"деп баяндайды.

Жаттығу кезінде тікұшақ командирінің, бақылаушы-ұшқыштың және өрт сөндіруші-десантшылардың өзара іс – қимылы, түсу жылдамдығы (орташа-секундына үш метр), дұрыс қону және тағы басқалар бақыланады.

2022 жылғы 23 шілдеде Жамбыл авиациялық бөлімшесінің десантшы-өрт сөндірушісі Ю.А. Кашчеевпен халықты ақпараттандыру бойынша бағдарлама шеңберінде "П. Р. Рысымбетов" ЖК қызметкерлері арасында "орманды өрттен сақтаңыздар" тақырыбында профилактикалық дәріс өткізілді. Дәріске қатысушылар ормандағы отты пайдалану кезіндегі сақтық шараларымен, орман өртін анықтау кезіндегі әрекеттермен, орманда адасқан адамдардың әрекеттерімен, орман алқаптарына барған кезде санитарлық нормалардың сақталуымен танысты.

2022 жылдың 22 шілдесінде Алматы авиациялық бөлімшесінің қызметкерлері авиациялық патрульдеу барысында Бесағаш ауылдық округінің аумағында өрт шықты. Өрт туралы ақпарат жердегі қызметтерге өртті сөндіру және оның одан әрі таралуына жол бермеу үшін берілді. Барлық қызметтердің үйлесімді іс-қимылдарының арқасында өрт ауыздықталып, жойылды.

2022 жылғы 21 шілдеде Баянауыл МҰТП Баянауыл орманшылығының 51 орамының аумағында өрт шықты. Өрт шыққан жерге Баянауыл авиациялық бөлімшесінің жердегі орман күзетінің қызметкерлері мен өрт сөндіруші десантшылары өртті сөндіру және оның одан әрі таралуына жол бермеу үшін жіберілді. Барлық қызметтердің үйлесімді іс-қимылдарының арқасында өрт ауыздықталып, жойылды.

Орманның адам өмірі үшін барлық пайдасын асыра бағалау қиын. Шынында да, бұл ел экономикасының барлық салалары шикізат алатын қойма. Ол ылғалды жинаушы және сақтаушы, судың беткі ағысының жақсы реттегіші болып табылады, соның арқасында топырақтың ылғал қоры толықтырылып, өзеннің, алқаптардың құрғақшылықтан таяздануынан қорғалады. Орман топырақ эрозиясымен, құрғақ жел мен қара дауылмен күресуде үлкен рөл атқарады.

Орман жердің тынысы, таза пайдалы ауа – денсаулық сақтау орны, жердің жасыл жамылғысының негізі, барлық тіршілік иелері үшін тіршілік көзі.. Мұнда ыстық күндерде салқындық, демалу үшін тыныштық және қыста суық пен бораннан қорғау бар. Орманда құстар мен жануарлар мекендейді, саңырауқұлақтар, жидектер, жаңғақтар, дәрілік өсімдіктер және басқа да көптеген пайдалы заттар өседі. Бірақ орманның ең жаман жауы ол-от. Табиғи жағдайларға байланысты құлаған инелер, конустар, жапырақтар, бұтақтар және кептірілген шөптер жылдар бойы орманда жиналады, олар құрғақ ауа-райында ерте көктемнен кеш күзге дейін кішкене ұшқыннан тұтануы мүмкін. Сондықтан, демалушы туристер, балықшылар, жидек, саңырауқұлақ терушілер абайсыз қалдырған от немесе сөндірілмеген темекі тұқылы мен сіріңке, бықсыған материалдардан жасалған аңшылық тығындар, құрғақ шөп пен сабанды жағу – орман өрттерінің пайда болуының негізгі себептері.

Желді ауа-райы өрт қаупін бірнеше есе арттырып, өрттің тез таралуына ықпал етеді. Орман өрттері табиғатқа зиян келтіреді, көбінесе орман алқаптары мен барлық тірі ағзаларды толығымен жояды, бұл экономика мен экологияға орасан зор зиян келтіреді. Өрттер өзендердегі су режимін және климатты бұза отырып, көптеген жылдар бойына өлі, тіршіліксіз кеңістіктер қалдырады. Сондықтан орманда бола отырып, отқа абайсыз қарау орны толмас зардаптарға – табиғи апатқа әкелетінін ұмытпауымыз керек. Орман өрттерін сөндіру мемлекет қаражатының көп шығындалуына, адамдар мен механизмдердің жұмысының үзілуіне байланысты, көбінесе өмірге қауіп төндіреді.

Өрт қауіпті маусымда, яғни көктемде қар жамылғысы еріген сәттен бастап және күзде тұрақты жаңбырлы ауа райы басталғанға дейін тыйым салынады:

  1. Қылқан жапырақты жас өскіндерде, ескі өртеңдерде, орманның бітелген учаскелерінде, шымтезек батпақтарында, кесілген ағаш қалдықтары мен дайындалған сүрегі қалдырылған кеспеағаштарда от жағу;
  2. Жасыл аймақтың қала маңындағы ормандарында және жаппай демалу орындары болып табылатын ормандарда қатаң тыйым салынады;
  3. От жағуға, жанып жатқан сіріңкелерді, темекі тұқылдарын тастауға және темекі шегетін түтіктерден жанып тұрған күлді сілкуге, бықсыған материалдардан (таяқтар, мақта, қағаз және т. б.) жасалған пыжаларды пайдалануға, шалғындарда, шалғындарда және батпақтарда орманда құрғақ шөпті жағуға;
  4. Бензинмен, керосинмен немесе өзге де жанғыш заттармен майланған не сіңірілген сүрту материалын қалдыруға;
  5. Қозғалтқыш жұмыс істеп тұрған кезде іштен жану қозғалтқыштарының бактарына жанғыш отын құюға, қоректену жүйесі бұзылған машиналарды пайдалануға, сондай-ақ жанармай құйылған машиналардың жанында темекі шегуге немесе ашық отты пайдалануға тыйым салынады.

Бірақ орман өртінің қандай себептерден туындағанына қарамастан, оны байқаған әрбір азаматтың өртті сөндіруге шұғыл шаралар қабылдау, ал өртті өз күшімен сөндіру мүмкін болмаған жағдайда, жақын маңдағы орман шаруашылығына, ауыл әкімдігіне, құқық қорғау органдарына хабарлау қажет.

«Сіз бір ағаштан миллион сіріңке жасай аласыз, ал бір сіріңкеден миллион ағаш күйіп кетуі мүмкін!»-осы қағиданы есте сақтау қажет.

Сіздің орман өрттерінің туындауының алдын алуға белсенді қатысуыңыз, бүкілхалықтық игілік болып табылатын еліміздің орман байлығын сақтауға көмектеседі.

"Казавиаорманқорғау" РМҚК

Ақмола Авиациялық бөлімі

АӨК нұсқаушысы Кондратьев А.В.

2022 жылдың 20 шілдесінде Алматы авиациялық бөлімінің қызметкерлері авиациялық патрульдеу барысында "Іле-Балқаш"мемлекеттік табиғи резерватының 8 орамының аумағында орман өрті анықталды. Өрт туралы ақпарат, жердегі қызметтерге өртті сөндіру және оның одан әрі таралуына жол бермеу үшін берілді. Барлық қызметтердің үйлесімді іс-қимылдарының арқасында өрт ауыздықталып, жойылды.

Өте қызықты орын. Бұланды жолда кездестіріп қалдық.

Су қоймалары аз. Олардың барлығы дерлік кішкентай және батпақты.

Таспалы бор Қазақстанның шығыс өңірлерінен 1000 километрге жуық, ресейлік Омбыға дейін созылып жатыр.

Балапан тоқылдақты. Ол әлі ұшып кете алмайды, бірақ тұмсығымен қабығын сындыруға тырысады.

Таспалы борда негізінен қарағайлар өседі

Суреттердің авторы Григорий Беденко

2022 жылдың 20 шілдесінде Бородулиха авиациялық бөлімінің өрт- сөндіруші десантшыларымен тұрғындарды ақпараттандыру бойынша бағдарлама шеңберінде Е.В. Пирих және Е. Г. Борков "Канада" дүкенінің қызметкерлері мен қонақтары, арасында өртке қарсы тақырыпта алдын алу дәрістерін өткізді. Тыңдаушылар ормандағы отты пайдалану кезіндегі сақтық шараларымен, орман өртін анықтау кезіндегі әрекеттермен, орманда адасып қалған адамдардың әрекеттерімен, орман алқаптарына барған кезде санитарлық нормалардың сақталуымен танысты. Сондай-ақ өртке қарсы насихат бойынша парақшалар таратылды.

2022 жылдың 13 шілдесінде "Қазавиаорманқорғау" РМҚК жұмыскерлерін "өрт сөндіруші-десантшыларды кәсіби даярлау" бағдарламасы аясында, Қостанай авиация бөлімінде өрт сөндіруші-десантшылардың арасында теориялық сабақтар өткізіліп, кейіннен емтихандар тапсырылды. Емтихандарды "Авиаорманқорғау" ФБУ Ресей мемлекеттік кәсіпорнының қызметкері  оқытушысы Арсенов Александр Павлович қабылдады.

Біздің әрқайсымыз жақсы демалу үшін орман ең жақсы орын екенін білеміз.

Алайда, статистикаға сәйкес, жыл сайынғы орман өрттерінің 95%-дан астамы, адамның іс-әрекетіне байланысты болады. Орманға бірде-бір жорық, бірде-бір сапар от жағылмайынша аяқталмайды.

Орманда кездейсоқ өрттің алдын алу үшін қауіпсіздік шараларын сақтау керек:

  1. Өрт қауіпті кезеңде от жағуға болмайды;
  2. Орманда қоқысты өртемеу және оны қалдырмау, әсіресе май, бензин немесе басқа жанғыш материалдар сіңген сүрту материалын;
  3. Жанып тұрған сіріңкелер мен сөндірілмеген темекі тұқылдарын жерге тастамаңыз.

Егер өрт сөндірудің өмірлік қажеттілігі болса, онда сіз келесі ережелерді сақтауыңыз керек.

От жағылатын жерде шөптің жоғарғы қабатын алып тастап, сонымен қатар құрғақ шөптерді, жапырақтар мен бұтақтарды алып тастау керек. Нәтижесінде от диаметрі кемінде екі метр тазартылған дөңгелек алаңның ортасында орналасуы керек. Ормандағы өрт қауіпсіздігі ережелерін сақтай отырып, от жағатын орынды одан 4 метрден жақын жерде ағаштар, тамырлар немесе діңгектер болмайтындай етіп таңдау қажет. Ал оттың өзінде ешқандай жағдайда ілулі бұтақтар болмауы керек.

Өрт қауіпсіздігі ережелерін бұзуға кінәлі адамдар, бұзушылықтардың сипаты мен олардың салдарларына қарай тәртіптік, әкімшілік немесе қылмыстық жауаптылыққа тартылады.

"Казавиаормақорғау" РМҚК

Өскемен авиациялық бөлімі.

osa_news_vko

Популярные новости


Алматы қ., Керей-Жәнібек хандар к-сі, 259
Тел.: +7 (727) 271-81-45
Е-mail: info@aviales.kz
Жоғарыға