2022 жылдың 25 мамырында Долон филиалының Шығыс орман шаруашылығының 179 орамының аумағында өрт анықталды. Өрт сөндіру орнына өртті сөндіру және одан әрі таралуына жол бермеу үшін Бөкебай авиациялық бөлімінің өрт -сөндіру десантшылары мен жерүсті орман күзетінің қызметкерлері техникаларымен жіберілді. Барлық қызметтердің бірлескен іс-әрекетінің нәтижесінде өрт оқшауланып, жойылды.
Өскемен, Катон-Қарағай және Риддер авиация бөлімінің жеке құрамы жер бетінде тиянақты және жан-жақты дайындау, түсудің барлық элементтерін пысықтау, әртүрлі ұшуларды зерделеу мақсатында арнайы тренажер мұнарасының базасында жерүсті жаттығуларынан өтті. «Орман арнайы жасақтарының» практикалық дағдыларын тәжірибелі тәлімгерлер – авиациялық өртке қарсы қызмет басшысы, авиация бөлімдерінің басшылары және ұшқыш-бақылаушылар дайындады.
Атап айтатын болсақ, белсенді орман өрті аймағына жерүсті көлігімен жету әрдайым мүмкін емес, ал күштер мен құралдарды авиациямен жеткізген кезде қауіпсіз қону алаңын таңдау әрдайым мүмкін емес. Мұндай жағдайларда тікұшақтың көмегімен өрт аймағына әскерлерді қондыру туралы шешім қабылданады. Әуеден ұшқыш-бақылаушы десантшы-өрт сөндірушілердің түсуіне қолайлы, ағаштардың тәждері арасындағы өлшемі 5х5 метрден кем емес орын таңдалады.
Айта кететін болсақ, мұндай оқу-жаттығулар жыл сайын - өрт маусымының басында және ортасында өткізіледі. Қысқы демалыстан кейін тікұшақтан түсу техникасын есте сақтау және алынған дағдыларды бекіту өте маңызды, өйткені бұл орман авиациясы жұмысының қауіпсіздігінің негіздерінің бірі болып табылады.
Тікұшақ осы «шоғырланудың» үстінде ағаш шыңдарынан кемінде 10 метр биіктікте (жерге дейінгі биіктігі 45 метрден аспауы керек) ұшады. Есікті бақылаушы-ұшқыш ашып және 50 метрлік аса берік (үзілуге 900 кг) бауды тастайды, ол бойынша түсіру ролик құрылғысының көмегімен тікелей тікұшақтан жерге өрт сөндіру-десантшылары түседі.
Жаттығу кезінде бақылаушы ұшқыш пен өрт сөндіруші десантшылардың өзара әрекеті, түсу жылдамдығы (орташа-секундына үш метр), дұрыс қону және тағы басқалары бақыланылады.
2022 жылдың 25 мамырында Алматы авиациялық бөлімшесінің десантшы-өрт сөндірушісі М.М. Исаевпен халықты ақпараттандыру бағдарламасы аясында "Батырханова Г.И." ЖК қызметкерлері арасында "орманды өрттен сақта"тақырыбында профилактикалық дәріс өткізілді. Тыңдаушылар ормандағы отты пайдалану кезіндегі сақтық шараларымен, орман өртін анықтау кезіндегі әрекеттермен, орманда адасып қалған адамдардың әрекеттерімен, орман алқаптарына барған кезде санитарлық нормалардың сақталуымен танысты.
2022 жылғы 25 мамырда Бурабай авиациялық бөлімшесінің десантшы-өрт сөндірушісі Д.С. Баймағамбетовпен халықты ақпараттандыру бағдарламасы шеңберінде "Шаңырақ" ЖК дүкеніне келушілер арасында "Қазақстан Республикасының ормандарындағы өрт қауіпсіздігі ережелері"тақырыбында профилактикалық әңгіме өткізілді. Тыңдаушылар ормандағы отты пайдалану кезіндегі сақтық шараларымен, орман өртін анықтау кезіндегі әрекеттермен, орманда адасып қалған адамдардың әрекеттерімен, орман алқаптарына барған кезде санитарлық нормалардың сақталуымен танысты. Әңгіме барысында тыңдаушыларға өртке қарсы насихат бойынша 45 дана парақшалар таратылды.
Ауқымды оқу-жаттығулар Алматы тауларында өтті. Оған 150 құтқарушы қатысты. Іле Алатауының таулы аймағы ең көп баратын болып саналады, сондықтан онда орман өрттерінің қаупі жоғары, дейді "Хабар 24" тілшісі. Қазақстанда табиғи өрттер маусымы осы жылдың сәуір айында ашылды, бірақ таулы жерлерде ол кейінірек басталады. Соңғы күндері Іле Алатауында жауын-шашын болды. Теңіз деңгейінен үш мың метр биіктікте әлі де қар жатыр. Бірақ мұнда ауа-райы өте тез өзгереді, тіпті құрғақ шөптің кішкентай өрті де ауқымды орман өртін тудыруы мүмкін. Осындай жағдайлар жыл сайын пайда болады. Тау өрттерін сөндіру өте қиын және қымбат, авиациясыз, көптеген адамдар мен арнайы техникаларсыз жүзеге асыру мүмкін емес.
Талғат Алиев, "Қазавиаорманқорғау" РМҚК бас директорының орынбасары:
- Биыл Алматы облысында 12 орман өрті және Қазақстанның мемлекеттік орман қоры аумағында 90-ға жуық орман өрттері анықталды. Сондай-ақ, Қазақстанда құрғақ найзағай өтетін, найзағай фронттары қалыптасатын, найзағай жауын-шашынсыз өтетін аймақтар бар, бұл орман өрттерінің пайда болуына әкеледі.
Таулардың тұрақты авиациялық мониторингімен "Қазавиаорманқорғау" айналысады. Патрульдік ұшақ күн сайын Тянь-Шаньның солтүстік бөлігін шолып ұшады. Әдетте, тау өртін жою кезінде ТЖ қызметі барлық қолда бар күштер мен құралдарды жұмылдырады. Сондықтан оқу-жаттығуға өрт сөндірушілер, РЖҚЖ және құтқару қызметінің жауынгерлері ғана емес, Іле-Алатау ұлттық паркінің орманшылары да қатысты. Алғаш рет құтқарушылар өткен жылдың соңында пайда болған жаңа квадрокоптерлер қолданылды.
Григорий Беденко, тілші:
- Алматы ТЖД-ның ең жаңа сатып алуы-қытайлық компания шығаратын осындай үш өнеркәсіптік дронынан тұрады. Бұл машина кәсіби, бірнеше бейнекамералар бар, тепловизор бар және ол 8 шақырымға ұшып кете алады, яғни бұл таулардағы өртті анықтауға арналған тамаша құрал. Әдетте, табиғи өрттердің көпшілігі адамның кінәсінен болады. Фермерлер ауылшаруашылық деп аталатын жерлерді ұйымдастырады – олар былтырғы шөпті күйдіреді. Сонымен қатар, демалушылар жиі от жағады және оларды толығымен сөндіруге мән бермейді.
Ерлан Әлібеков, Алматы қаласы ТЖД бастығының орынбасары:
- Іле-Алатау ұлттық паркімен бірлесіп, әр сенбі және жексенбі күндері рейдтер жүргіземіз, таулы жерлерде от жағудың жолын кесеміз. Өрт қауіпті кезең басталғаннан бері біз 23 жеке тұлғаны әкімшілік жауапкершілікке тарттық. Бірақ, таңқаларлық жағдай, өртті тудыру үшін от жағудың қажеті жоқ. Шөпке бос бөтелкені тастау жеткілікті. Оның түбі линза сияқты жарықты сындырады. Басқа да көптеген жанама себептер бар. Сондықтан жергілікті жердің алдын алу және тұрақты мониторингі – тау өрттерімен күресудің ең тиімді тәсілі.
Авторлары: Григорий Беденко, Нұрдәулет Жақсыбаев
Дереккөз: https://24.kz/ru/news/social/item/545732-ogon-2022-masshtabnye-ucheniya-proshli-v-almatinskikh-gorakh
